Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 xác định mục tiêu: “Phấn đấu xây dựng tỉnh Bình Dương phát triển bền vững theo hướng đô thị thông minh, văn minh, hiện đại; đến năm 2030, Bình Dương trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại; đến năm 2045 là đô thị thông minh của vùng và cả nước”.
Sau hơn 1/4 thế kỷ tách ra từ tỉnh Sông Bé trước đây, tỉnh Bình Dương đã chuyển mình từ một vùng đất nông nghiệp trở thành thủ phủ công nghiệp sôi động với cơ cấu công nghiệp-thương mại-dịch vụ chiếm tỷ trọng gần 97%, thu hút đầu tư trong và ngoài nước luôn nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước, đời sống người dân không ngừng được nâng lên…
Đó là kết quả khẳng định tinh thần chủ động, kiên quyết của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và cả hệ thống chính trị cùng các doanh nghiệp trong việc tạo lập mô hình phát triển công nghiệp-đô thị-dịch vụ gắn với thực hiện đề án thành phố thông minh (TPTM).
Các khu công nghiệp xanh đã hình thành và mở rộng ở Bình Dương
Chủ trương đúng, mô hình phù hợp
Từ năm 2016, Bình Dương bắt đầu xây dựng TPTM từ những đổi mới sáng tạo (ĐMST) của Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp-CTCP (Becamex IDC) và lấy cảm hứng từ sự hỗ trợ, truyền cảm hứng từ đô thị thông minh Brainport Eindhoven (Hà Lan).
Chặng đường phát triển kinh tế-xã hội vượt bậc, với ứng dụng chuyển đổi số và ĐMST đã đưa Bình Dương ngày càng “thông minh” hơn và đáng sống hơn. Mô hình phát triển công nghiệp-đô thị-dịch vụ là một lựa chọn xuất sắc của Bình Dương, giúp nâng cấp hệ thống quy hoạch đô thị và hệ thống công nghiệp, thu hút đầu tư, trở thành đòn bẩy để củng cố và phát triển toàn diện về đô thị, kinh tế đô thị và đời sống cho người dân.
Tiến sĩ Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Văn phòng TPTM Bình Dương cho biết, hiện tỉnh đã có hệ sinh thái số và ĐMST đang phát triển mạnh như: Trung tâm điều hành thông minh; EIU Campus với vườn ươm doanh nghiệp Becamex; các phòng Fablabs, Techlabs, trung tâm sản xuất tiên tiến… Becamex IDC và tỉnh Bình Dương đã và đang thực hiện những chương trình chiến lược với mục tiêu phát triển bền vững, bao gồm: Thúc đẩy việc sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo; thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong sản xuất; phát triển công nghiệp 4.0 tạo môi trường sống xanh-sạch hơn…
Bình Dương và Becamex IDC đã xây dựng các bộ giải pháp cùng sản phẩm dịch vụ TPTM và khu công nghiệp thông minh trên nền tảng thực hiện quá trình tự làm chủ các giải pháp công nghệ. Trong đó nổi bật là nền tảng “Beca smart city platform” giúp phát triển những giải pháp thông minh mang thương hiệu riêng như: Nhà máy xử lý nước thải thông minh, đèn đường thông minh, camera an ninh thông minh, bãi đỗ xe thông minh, quản lý vận hành thông minh… Qua đó giúp tỉnh tự nâng cấp hạ tầng, hỗ trợ mạnh mẽ các nhà đầu tư chuyển đổi dần mô hình phát triển sang sử dụng tri thức, công nghệ.
Các nhà xưởng trong khu công nghiệp hiện đại do Tổng công ty Becamex IDC làm chủ đầu tư.
Trong tổng thể phát triển của tỉnh Bình Dương, TP Thủ Dầu Một là đô thị hạt nhân trung tâm của tỉnh. Đồng chí Trần Bảo Lâm, Phó chủ tịch UBND TP Thủ Dầu Một tâm đắc: “Qua thời gian thực hiện chương trình xây dựng và phát triển TP Thủ Dầu Một theo hướng đô thị thông minh giai đoạn 2020-2025 và những năm tiếp theo, thành phố đã đạt nhiều kết quả tích cực.
Nổi bật là thúc đẩy thay đổi tư duy, hành động nâng cao chất lượng chuyển đổi số trên mọi lĩnh vực, tạo thói quen làm việc hiện đại, thông minh cho cán bộ, công chức và cả người dân, doanh nghiệp. Từ đó nâng cao chất lượng công tác chỉ đạo, điều hành và thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội. Thành phố đang nâng tầm cả hệ sinh thái thông minh gắn với phát triển kinh tế xanh, kinh tế số”.
Thành công ban đầu từ xây dựng TPTM là cơ sở để Bình Dương xây dựng mối liên kết sâu sắc, huy động các nguồn lực trong nước và quốc tế, nâng cao giá trị sản xuất, phát triển kinh tế, công nghiệp, dịch vụ. Bình Dương đã và đang tích cực hợp tác với các đối tác nước ngoài xây dựng và triển khai TPTM, vùng ĐMST, đặc biệt là dự án khu công nghiệp khoa học-công nghệ với tầm nhìn trở thành trung tâm ĐMST của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Mới đây, đơn vị thành viên của Becamex IDC đã ký kết hợp tác với đối tác NTT Data (thành viên của Tập đoàn NTT-Nhật Bản) trong triển khai các giải pháp ứng dụng TPTM và khu công nghiệp thông minh, hướng tới mục tiêu giúp doanh nghiệp Bình Dương làm chủ công nghệ và giải pháp TPTM toàn diện, bền vững.
Theo ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Becamex IDC, Bình Dương xây dựng nền móng TPTM từ đòn bẩy lõi trung tâm là khu đô thị thành phố mới Bình Dương. Đây là nơi có hạ tầng đô thị hiện đại, tạo nền tảng để xây dựng thành công TPTM Bình Dương và hệ sinh thái ĐMST.
Dựa trên nền tảng sẵn có, hoạch định chiến lược lớn hơn của Bình Dương là xây dựng những khu công nghiệp công nghệ làm vùng ĐMST để thu hút đầu tư các dự án có chất xám với hàm lượng sản xuất giá trị kinh tế, sản phẩm hàng hóa cao hơn. Đây là định hướng tầm nhìn tương lai đã được lãnh đạo tỉnh, các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước đồng tình, ủng hộ.
Chuyển đổi, nâng cấp để phù hợp xu thế
Những năm gần đây là giai đoạn phát triển năng động, đưa thương hiệu TPTM Bình Dương xuất hiện nhiều trên bản đồ khu vực và thế giới. Vùng thông minh Bình Dương 5 năm liên tiếp được bình chọn vào tốp 21 cộng đồng thông minh thế giới và 3 lần liên tiếp được vinh danh trong tốp 7.
Đây là thành quả xứng đáng cho những cố gắng và sáng tạo của tỉnh trong việc lựa chọn chiến lược phát triển đúng đắn, là cơ hội tốt để hợp tác, trao đổi kinh nghiệm với mạng lưới hơn 180 TPTM, thịnh vượng khắp thế giới.
Trên thực tế, nhiều thương hiệu lớn trên thế giới như: Panasonic, Pepsi, Kumho… đã đặt nhà máy tại Bình Dương; các hãng công nghệ lớn như: Bosch, Philips đã đến tìm hiểu và mong muốn mở rộng hợp tác. Đây là cơ sở để Bình Dương tiếp tục bứt phá, nâng tầm phát triển TPTM nhằm mục tiêu nâng cao giá trị gia tăng của nền kinh tế, dịch chuyển sang sản xuất công nghệ, dịch vụ chất lượng, hướng đến kinh tế tri thức, kinh tế số.
Khu công nghiệp VSIP III ở Bắc Tân Uyên đang dần thành hình và được chú trọng thúc đẩy triển khai xây dựng
Cùng với những nỗ lực nội tại, Bình Dương đã mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều thành phố lớn trên thế giới, trong đó có: Eindhoven (Hà Lan), Daejeon (Hàn Quốc), Yamaguchi (Nhật Bản)… Bình Dương cũng là thành viên chính thức, đối tác đáng tin cậy của 3 tổ chức quốc tế lớn: Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới (ICF), Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á (Horasis) và Hiệp hội Trung tâm thương mại thế giới (WTCA).
Việc tổ chức thành công nhiều sự kiện mang tầm quốc tế góp phần giúp Bình Dương mở rộng mối quan hệ hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học-công nghệ. Thông qua hợp tác, liên doanh quốc tế, Bình Dương nói chung và Becamex IDC nói riêng đang tập trung phát triển hệ sinh thái logistics cho thương mại điện tử, tạo bước đi chiến lược, từng bước đẩy mạnh kinh tế số.
Tại sự kiện “Bình Dương: Khởi động-Kết nối-Phát triển mới” được tổ chức mới đây, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đánh giá cao sự lựa chọn của Bình Dương trong chuyển đổi mô hình phát triển, vận dụng sáng tạo các mô hình quốc tế vào thực tiễn của tỉnh.
Phó thủ tướng đề nghị Bình Dương nghiên cứu chuyển đổi mô hình công nghiệp-đô thị-dịch vụ sang mô hình công nghiệp-đô thị-dịch vụ-thông minh và xa hơn là công nghiệp-đô thị-dịch vụ gắn liền với khoa học-công nghệ, ĐMST để xây dựng một hệ sinh thái mới phù hợp với những yêu cầu mới từ nhà đầu tư, người lao động. Qua đó tiếp tục khẳng định sự năng động, nhạy bén và sáng tạo của tỉnh, góp phần gia tăng năng suất lao động nội tỉnh, tiến lên phân khúc cao hơn trong chuỗi giá trị công nghiệp.
Để xây dựng hệ sinh thái xanh và đột phá xây dựng TPTM với định hướng vùng ĐMST, tầm nhìn phát triển tương lai của tỉnh Bình Dương là nâng cao đời sống xã hội, từ quy hoạch đô thị đến phát triển kinh tế cân bằng, chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực…
Ban điều hành TPTM Bình Dương và các cơ quan liên quan phối hợp với Becamex IDC tập trung đẩy mạnh các dự án trọng điểm của đề án TPTM, đồng bộ hóa cơ sở dữ liệu, chú trọng khởi nghiệp ĐMST, xây dựng các khu công nghiệp sinh thái. Đồng thời, tỉnh tiếp tục thực hiện chủ trương dịch chuyển công nghiệp thâm dụng lao động lên phía Bắc, tạo ra dư địa để phát triển thương mại dịch vụ và khoa học-công nghệ ở phía Nam.
Đồng chí Mai Hùng Dũng, Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Dương, Trưởng ban điều hành TPTM Bình Dương cho biết: Tỉnh đang triển khai Đề án vùng ĐMST với mô hình 5 lớp, gồm: Quy hoạch đô thị và hạ tầng giao thông công cộng; xây dựng văn hóa ĐMST; phát triển kinh tế cân bằng; chuyển đổi số và phát triển công nghiệp 4.0; phát triển nguồn nhân lực. Đây là mô hình được đúc kết từ thực tiễn xây dựng, phát triển tỉnh và cô đọng lại chiến lược phát triển thông minh thời gian qua. Kế hoạch xây dựng TPTM của Bình Dương giai đoạn 2022-2026 tiếp tục khẳng định tính bền vững và tăng trưởng xanh là chìa khóa cho sự phát triển kinh tế. Đề án vùng ĐMST Bình Dương sẽ là kim chỉ nam cho chiến lược phát triển của tỉnh những năm tiếp theo.
